De eeuwen door hebben militaire kaarten - of beter gezegd: kaarten voor militaire doeleinden - een belangrijke rol gespeeld.

tekening gelre rivieren

Plattegrond van het Gelderse rivierengebied. Anonieme tekening, 1524 (?). (Foto: Wenen, Österreichische Staatsarchiv)

Zo zou volgens Struick, gemeentearchivaris te Utrecht, een kaart in het Österreichisches Staatsarchiv te Wenen, en mogelijk daterend uit 1524, vermoedelijk dienst gedaan hebben bij de voorbereidingen van een veldtocht tegen de hertog van Gelre. Op de kaart komt in de linker benedenhoek links van de rivier - die hier als Den rin, de Rijn aangeduid wordt - Die Vaert - Vreeswijk- voor en rechts ervan Vianen. De weergave van de plaatsen is meer een impressie dan een realistische voorstelling.

rivierenkaart

Plattegrond van de Krimpener-, Lopiker- en Alblasserwaard en het gebied tussen Oude Rijn en Hollandse IJssel. Anonieme tekening omstreeks 1500. (Foto: 's-Gravenhage, Algemeen Rijksarchief)

Van twee andere kaarten - beide eveneens uit de eerste helft van de 16de eeuw - is niet met zekerheid te zeggen of ze voor militaire doeleinden gebruikt werden: ze kunnen evengoed om waterstaatkundige redenen gebruikt zijn. De ene kaart, die bewaard wordt in het Algemeen Rijksarchief te Den Haag en omstreeks 1500 gedateerd wordt, geeft de Krimpener-, Lopiker- en Alblasser waard en het gebied tussen Oude Rijn en Hollandse IJssel weer. De andere kaart, die in het Gemeente-archief te Gouda berust en mogelijk uit 1531 dateert, geeft een gedeelte van de Vijfheerenlanden weer, met name Vianen en het gebied ten zuidwesten tot voorbij Ameide en Meerkerk.

plattegrond vianen omgeving

Plattegrond van Vianen en omgeving. Anonieme tekening, omstreeks 1531. (Foto: Gouda, Gemeentelijke Archiefdienst)


Dit artikel is overgenomen uit het tijdschrift nr 3/4, 9de jaargang 1984, 'Eeuwenoude kaarten en plattegronden van Vianen en de Vijfherenlanden'. Auteurs: J.A.L. de Meyere en J.M.M. Ruijter. Het volgende artikel is: Nieuwskaarten. Voor het overzicht van alle artikelen zie: 'Kaarten en plattegronden van Vianen en de Vijfheerenlanden’.

 

We use cookies

Wij gebruiken cookies op onze web site. Sommigen zijn essentieel voor het correct functioneren van de site, terwijl anderen ons helpen om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.